1. ์ฝํธํธ ๋ฆฌํ ์ ์ ์ธก์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ
์๋ณธ ๋งํฌ : https://www.lennysnewsletter.com/p/measuring-cohort-retention
โ 430,000๋ช ์ด์์ ๊ตฌ๋ ์๋ฅผ ๋ณด์ ํ ๋ด์คํ ๋ฌ, Lenny’s Newsletter์ ์ธ๊ธฐ ๊ธ
– ์ด ๊ธ์ ๋ง์ดํฌ๋ก์ํํธ ๋ฑ์ ๋ค์ํ ๊ธฐ์ ๋ค์์ 10๋ ๋์ ๋ฆฌํ ์ ์ ๋ํด ๋ถ์ํ๊ณ ๋ณด๊ณ ํ๋ ์ ๋ฌด๋ฅผ ๋ด๋นํ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ ๋๋ฆฌ์คํธ Olga Berezovsky๊ฐ ์ง์ ์ฝํธํธ ๋ฆฌํ ์ ์ ์ธก์ ํ๊ณ ๋ถ์ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด ์์ฑํ ๊ธ์ด์์. ๊ทธ๋ ๊ฐ ์ ๋ ์ ๊ฑธ์ณ ์ฐพ์๋ธ ๋ค์ํ ๋ฐฉ์๋ค์ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์ต๋ํ๊ณ ๋ง๋ค๊ณ ๊ณ์๋ ํ๋ก๋ํธ์ ์ ์ฉํด ๋ณด์ธ์.
โ ์๋ณธ ๊ธ ์ ๋ฆฌ (ํ๋ก๋ํธ๋ฉ์ ์ฃผ๊ด์ ์ธ ํด์ ํฌํจ)
[1๋จ๊ณ. “ํ์ฑํ”์ ๋ํ ์ ์]
– ๋๋ถ๋ถ์ ์ ํ์ด “ํ์ฑํ ์ฌ์ฉ์”๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ฆฌํ ์ ์ ๊ณ์ฐํฉ๋๋ค. ํ์ง๋ง “ํ์ฑํ”๊ฐ ์๋ฏธํ๋ ๋ฐ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ์ ํ๋ง๋ค ๋ชจ๋ ๋ค๋ฆ ๋๋ค. ๋ค์์ ์ฌ๋ฌ ๊ธฐ์ ์์ “ํ์ฑํ”๋ฅผ ์ ์ํ ๋ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฐ์ฅ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ด๋ฒคํธ๋ค์ ๋๋ค. ๊ฐ๊ฐ์ ์ด๋ฒคํธ๋ ํ๊ณ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค.
๋ฐฉ๋ฌธ(Visit)
– ๋๋ฌด ๋์ ๋ฒ์์ ๊ฐ๋ ์ด๋ค ๋ณด๋ ํ์ฑํ ์ฌ์ฉ์ ์๋ฅผ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ์ธก์ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์๋ณ์ด ๋ถ๊ฐํ ์ฌ์ฉ์๋ค๋ก ์ธํด ๋ฆฌํ ์ ์ ๊ณ์ฐํ๋๋ฐ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ต๋๋ค.
์ธ์ ์์(Session starts)
– ์ ํ๋ง๋ค 30๋ถ, 1์๊ฐ ๋ฑ์ ํน์ ์๊ฐ์ ์ ํ๊ณ ํด๋น ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ๋์ ์ธ์ ์ ๋ํ ๊ธธ์ด๋ฅผ ์ ํํด์ผ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ํ์ง ์์ผ๋ฉด ๋์ผํ ์ ์ ๊ฐ 1๋ถ์๋ ์์ญ ๋ฒ์ ์ธ์ ์์ ์ด๋ฒคํธ๋ฅผ ๋ฐ์์ํฌ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํ์ฑํ ์ ์ ์ ๋ํ ์ ํํ ์ธก์ ์ด ์ด๋ ต์ต๋๋ค.
๋ก๊ทธ์ธ ํน์ ์ฑ ์คํ(Login or app opens)
– ์ ํํ ์ฝํธํธ ๋ฆฌํ ์ ์ธก์ ์ ์ํด ๋์ผํ ์ ์ ๊ฐ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ์ฑ์ ์คํํ๊ฑฐ๋ ๋ก๊ทธ์ธํ์ ๋ ์ค๋ณต๋๋ ๊ฐ์ ๊ฑธ๋ฌ๋ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ํ์ํฉ๋๋ค.
์น ํ์ด์ง ์กฐํ ์ ๋๋ ํ๋ฉด ์กฐํ ์(Web page views or screen views)
– ๋๋ฌด ๋์ ๋ฒ์์ด๋ค ๋ณด๋ ํด๋ฉด ์ ์ ํน์ ์ดํ ์ ์ ๋ฑ์ด ํ์ฑํ ์ ์ ๋ก ํฌํจ๋ ์ ์์ต๋๋ค.
์ฃผ์ ์ฌ์ฉ์ ์ก์ (Main user action)
– ๋๋ฌด ์ข์ ๋ฒ์์ด๋ค ๋ณด๋ ์ฑ์ ๊ณ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์์์๋ ํด๋น ์ก์ ๋ง ๋ฐ์์ํค์ง ์๋ ํ์ฑํ ์ ์ ๋ฅผ ๋์น ์ ์์ต๋๋ค.
– ๋๋ถ๋ถ์ ํ์ฌ์์๋ ๋ก๊ทธ์ธ ๋๋ ์ฑ ์คํ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ‘ํ์ฑํ ์ ์ ’๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ํ์ง๋ง ๋ณด๋ค ๋ช ํํ๊ณ ์ ํํ ๋ฐ์ดํฐ ๋ถ์์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ค๋ฉด ์ฃผ์ ์ฌ์ฉ์ ์ก์ ์ ํ๋ ์ด๋ฒคํธ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์ถ์ฒํฉ๋๋ค. ์ฃผ์ ์ฌ์ฉ์ ์ก์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ์ฑํ ์ ์ ๋ฅผ ์ ์ํ ๋์ ์ฅ์ ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค.
– ๋ฐฉ๋ฌธ, ํ๋ฉด ์กฐํ, ๋ก๊ทธ์ธ๊ณผ ๊ฐ์ ์ค์ ๋ก ์ ์ ๊ฐ ์ ํ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ๊ณผ๋ ๋ค์ ๋ฌด๊ดํ ์ ์๋ ์ด๋ฒคํธ๊ฐ ์๋ ์ ํ์ ์ฑ์ฅ์ ์์ด ์ ๋ง ์ค์ํ๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ ์ด๋ฒคํธ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ฆฌํ ์ ์ ์ธก์ ํ ์ ์์ต๋๋ค.
– ์ด๋ฅผ ํตํด ํ์ฑํ ์ ์ ์ ๋ํ ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ ๋์ด๊ณ ๋ฏฟ์ ์ ์๋ ๋ฆฌํ ์ ์งํ๋ฅผ ์ป์ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฆฌํ ์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ DAU, WAU, MAU ๋ฑ์ ๋ค๋ฅธ ์งํ๋ค์ ์ธก์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฃผ์ ์ฌ์ฉ์ ์ก์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ์ฑํ ์ ์ ๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ๊ฒ์ ๊ถ์ฅํฉ๋๋ค.
[2๋จ๊ณ. ๋จ์ ์ ์ ์ ์ค์ ๊ณ ๊ฐ์ ๋ํ ๊ตฌ๋ถ]
– ํ์ฑํ ์ฌ์ฉ์๋ฅผ ๋ฌด๋ฃ ์ฌ์ฉ์์ ์ ๋ฃ ์ฌ์ฉ์ ๋ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ ํ์๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ข ์ข SaaS ํ์ฌ์๋ ๋ฌด๋ฃ ์ฌ์ฉ์์ ์ ๋ฃ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ํผํฉ๋ ํ๋์ ๋ฆฌํ ์ ์งํ๋ง์ ์ธก์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์์ต๋๋ค.
– ์ด ๊ฒฝ์ฐ, ์ ํ์ ๋ํด ๋น์ฉ์ ์ง๋ถํ๋ ์ ๋ฃ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๋ฌด๋ฃ ์ฌ์ฉ์๋ณด๋ค ๋ฆฌํ ์ ์งํ๊ฐ ์ฐ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ก ์ธํ ์คํด๊ฐ ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. ๋ํ ๋ฌด๋ฃ ์ฌ์ฉ์์ ์ค์ ๋ฆฌํ ์ ์งํ๋ฅผ ํตํด ๋ฌด๋ฃ ์ฌ์ฉ์๋ฅผ ์ ๋ฃ ์ฌ์ฉ์๋ก ์ ํํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ์ธ์ฌ์ดํธ๋ฅผ ์ป์ ๊ธฐํ๋ฅผ ๋์น๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
[3๋จ๊ณ. ๋ฆฌํ ์ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ ์ ํ๊ธฐ]
– ๋ฆฌํ ์ ์ ์ธก์ ํ๋ ๋ํ์ ์ธ 2๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์์ต๋๋ค. ‘X-day retention’ & ‘Unbounded (rolling) retention’ ์ค ์ด๋ค ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ํํ๋๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์นฉ๋๋ค.
X-day retention
– X-day retention์ ํน์ ๋ ์ง์ ์ฌ๋ฐฉ๋ฌธํ๋ ์ฌ์ฉ์์ ๋น์จ์ ์ธก์ ํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ ๊ท ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๊ฐ์ ํ ์ ํํ 14์ผ์งธ์ ์ฑ์ ์ฌ๋ฐฉ๋ฌธํ๋ ๋น์จ์ ํ์ธํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ์ฅ ๋ณด์์ ์ธ ๋ฆฌํ ์ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ๋ฒ ๋๋น ๋ฆฌํ ์ ์ด ๋ฎ๊ฒ ๊ธฐ๋ก๋ฉ๋๋ค.
Unbounded retention
– Unbounded retention์ ํน์ ๋ ์ง ์ดํ์ ๋ค์ ํ์ฑํ๋ ์ฌ์ฉ์ ์๋ฅผ ์๋ ค์ค๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ๋ ์ง์ ๊ฐ์ ํ ๋ชจ๋ ์ ๊ท ์ฌ์ฉ์ ์ค 14์ผ์ด ์ง๋ ํ ์ ํ์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ฌ์ฉ์์ ๋น์จ์ ํ์ธํ ์ ์์ต๋๋ค.
– ์ ํํ 14์ผ์งธ์ ๋ฐฉ๋ฌธํ์ง ์์๋๋ผ๋ ๊ทธ ์ดํ์ ๋ฐฉ๋ฌธํ๋ค๋ฉด ํด๋น ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๋ฆฌํ ์ ์งํ์ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ๋ฆฌํ ์ ๊ณผ ์ฌ์ฉ์ ์ดํ๋ฅ ์ ์ผ์น์ํค๊ณ ์ถ๋ค๋ฉด ํด๋น ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ข์ต๋๋ค.
์ ๊ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ํธํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ Unbounded retention์ ๋๋ค.
– KPI์ ๋ณด๋ค ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง๊ณ , ์ดํ๋ฅ ๊ณผ ๋ฐ๋น๋กํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฆฌํ ์ ์ด ๋์์ง์๋ก ์ดํ๋ฅ ์ด ๋ฎ์์ ธ์ ๊ต์ฐจ ๊ฒ์ฆ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์งํ์ ๋ํ ์ ๋ขฐ๋๊ฐ ์ฌ๋ผ๊ฐ๋๋ค.
ํ์ง๋ง ๋ถ์ ๋ชฉํ์ ์ ํ์ ๊ฐ์ฅ ์ ํฉํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ํํด์ผ ํฉ๋๋ค.
– ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์ ํ์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ (์: ๋งค์ผ ์์นจ ์์ ๊ธฐ๋ก, ์ด๋ ๊ธฐ๋ก, ํ์บ์คํธ ์ฒญ์ทจ ๋ฑ) X-day retention์ ์ฌ์ฉํ์ธ์.
– ์ฌ์ฉ์์ ์ฌ๋ฐฉ๋ฌธ ์ฃผ๊ธฐ๋ก ์์ธกํ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ ์ฌ์ฉ์ ์ฐธ์ฌ ํจํด์ด ํผ๋์ค๋ฌ์ด ๊ฒฝ์ฐ์๋ Unbounded retention์ ์ฌ์ฉํ์ธ์.
– ์จ๋ณด๋ฉ ํผ๋์ด๋ ๋ง์ผํ ์บ ํ์ธ ์ธก์ ๊ณผ ๊ฐ์ ๋จ๊ธฐ ๋ถ์์๋ X-day retention์ด ๋ ์ ํฉํฉ๋๋ค.
– Unbounded retention์ ์ฌ์ฉ์ ๋ฆฌํ ์ ์งํ๋ฅผ 6๊ฐ์, 9๊ฐ์, 1๋ , 2๋ ๋จ์๋ก ์ธ๋ถํํ์ฌ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ์ฌ์ฉ์ ํ๋์ ์ธก์ ํ๋ ๋ฐ ๋ ์ ์ฉํฉ๋๋ค.
[๊ธฐํ ์ ์์ฌํญ]
– ๋ฆฌํ ์ ์๋ ๋ง์ ๋ณ์๋ค์ด ํฌํจ๋์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฃผ๊ฐ ๋ณด๊ณ ๋ A/B ํ ์คํธ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ์ ์ ํฉํ ์งํ๊ฐ ์๋๋๋ค. ์ ํ ๋ถ์ ํ์ด ๋ฆฌํ ์ ์ ๋ํ ์คํ์ ํ๊ฐํ๋ฉด์ ์ฌ์ฉ์ ์ด๋ฒคํธ ์์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ฆฌํ ์ ์ ๋ณํ๋ก ์ด์ด์ง์ง ์๋ ์ด์ ๋ฅผ ๊ถ๊ธํดํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์์ฃผ ๋ณด์์ต๋๋ค.
– ์ฌ์ฉ์ ์ด๋ฒคํธ ์์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ฆฌํ ์ ์ ๊ตฌ์ฑ ์์ ์ค ํ๋์ ๋ถ๊ณผํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค. ๋ฆฌํ ์ ์ ๋งค์ถ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์งํ์ ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋งํด์ผ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ง์ง๋ง ํ ์คํธ๋ ์บ ํ์ธ์ ์ ์ผํ ๋ชฉํ๋ก ํ์ฉํด์๋ ์ ๋ฉ๋๋ค.
– ๋ฆฌํ ์ ์ ๋จ์ํ์ง ์์ต๋๋ค. B2C ๊ณ ๊ฐ๊ณผ B2B ๊ณ ๊ฐ ๊ฐ์ ๋ฆฌํ ์ ์ฐจ์ด, ์ด์ํ ํ๋์ ํ๋ ์ ์ ๋ค์ ์์ธ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฑ ๋ฆฌํ ์ ์ ๋ํด ํจ์ฌ ๋ ๊น๊ฒ ํ๊ณ ๋ค ์ ์์ต๋๋ค. ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ฆฌํ ์ ์ธก์ ์ ๊ฐ์ ํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ ํ์ ์ฑ์ฅ์ํค์ธ์.
โ ํ์๋ค๊ณผ ์ด๋ฐ ์ด์ผ๊ธฐ๋ฅผ ๋๋ด์ด์.
– ์ ํฌ ํ์ ํ์ฌ Unbounded retention์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ฆฌํ ์ ์ ์ธก์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ์, ๋ฆฌํ ์ ์ด ์ค์ํ ์งํ๋ผ๋ ๊ฒ์ ๋๋ฌด ์ ์๊ณ ์์ง๋ง ์ด๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ช ํํ ์ก์ ํ๋์ ๊ณํํ๊ณ ์คํํ๋ ๋ฐ๋ ์ด๋ ค์์ ๊ฒช๊ณ ์์์ด์. ์ด๋ฌํ ์ด์ ๋ก ๋ฆฌํ ์ ๊ฐ์ ์ ์ํ ์ก์ ๋ค์ ์ฐ์ ์์๊ฐ ๊ณ์ ๋ค๋ก ๋ฏธ๋ค์ง๊ณ ์์์ฃ .
– ์ด๋ฒ ๊ธ์ ์ฝ๊ณ ํ์ ๋ถ๋ค๊ณผ ํจ๊ป ๋ฆฌํ ์ ๊ฐ์ ๊ณผ ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ ์๋ ์ธ๋ถ ์งํ๋ค์ ๋ํด ์ด์ผ๊ธฐ๋ฅผ ๋๋ด๊ณ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ก์ ํ๋์ ๊ณํํ๊ณ ์คํํด ๋ณด๊ธฐ๋ก ํ์ด์. ์ถ๊ฐ๋ก ์ ์ ๋ฅผ ์ ๋ฃ ์ฌ์ฉ์, ๋ฌด๋ฃ ์ฌ์ฉ์ ๋ฑ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ๊ณ ๊ฐ ์ธ๊ทธ๋จผํธ๋ณ ๋ฆฌํ ์ ์ ๋ถ์ํด ๋ณด๊ธฐ๋ก ํ๋ต๋๋ค.
๐ PRODUCT LAB์ ์ฌ์ค.
๋๋ฃ๋ค์ ๋ค ์๋ ์ ๋ณด, ๋๋ง ๋ชจ๋ฅด์ง ์๊ฒ ๊ด์ฌ ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ํํ๊ณ ์ ๊ณ์ ์ต์ ํธ๋ ๋๋ฅผ ๋ฐ์๋ณผ ์ ์๋ ์ผ์ผ์ผ์ด๋ผ๋ ์๋น์ค๋ฅผ ๋ง๋ค๊ณ ์์ด์. ํน์ ์ ํฌ ํ์ด ๋ง๋ค์ด๊ฐ๊ณ ์๋ ์๋น์ค์ ๋ํด ๋ ์๊ณ ์ถ์ผ์ ๋ถ๋ค์ ์๋ ๋งํฌ๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํด ์ฃผ์ธ์ ๐
์ผ์ผ์ผ์ ๋ํด ๋ ์๊ณ ์ถ๋ค๋ฉด โก๏ธ https://oneoneone.kr/
PRODUCT LAB์ ๋ํด ๋ ์๊ณ ์ถ๋ค๋ฉดโก๏ธ https://productlab.oneoneone.kr/subscription